Moet Oleg Tinkov de World Tour organisatie overnemen?

De Russische bankmagnaat Oleg Tinkov (van Tinkoff-Saxo) heeft grootse plannen met zijn geliefde wielersport in 2015. Als het aan hem ligt staat het hele seizoen in het teken van de strijd tussen de Big Four, Alberto Contador, Christopher Froome, Vincenzo Nibali en Nairo Quintana. De Rus heeft er een som van één miljoen dollar voor over. Is een commerciële organisatie van de UCI World Tour een optie?

Toen de UCI World Tour in het leven werd geroepen, in het jaar 2004 onder de naam UCI ProTour, werd gekscherend gezegd dat deze reeks die de opvolger werd van de wereldbekercyclus (en in een verder verleden de superprestige) de Champions League van het wielrennen moest worden. Het idee was simpel, stop de beste ploegen (en dus de beste renners) bij elkaar in één competitie. Die competitie bestaat uit de grootste en meest aantrekkelijke eendagskoersen en etappewedstrijden. Vul dit aan met een aantal wedstrijden op nieuw wielerterrein als Australië en Canada en aan het eind van het seizoen moet de hele wereld aan de voeten van de klassementswinnaar liggen.

Tien jaar verder

Hoewel het wielrennen flink onder vuur heeft gelegen in de laatste tien jaar is de initiële opzet van de World Tour ruimschoots geslaagd. Doordat de grootste ploegen automatisch werden uitgenodigd voor de meest aantrekkelijke wedstrijden is het gemiddelde niveau van het deelnemersveld in die koersen flink gestegen. Winnaars van de cyclus waren onder andere Alejandro Valverde (driemaal), Joaquin Rodriguez (tweemaal), Alberto Contador, Philippe Gilbert en Cadel Evans. Wedstrijden die voorheen soms niet geheel serieus werden genomen, zoals de Eneco Tour die de Ronde van Nederland opvolgde, kregen ineens toppers van internationale allure aan het vertrek.

Toch blijft er iets knagen. Het is nog altijd niet zo dat de grote renners van het peloton het op alle fronten met elkaar uitvechten. Doordat een aantal koersen elkaar overlapt (denk aan Parijs-Nice en Tirreno-Adriatico in het begin van het seizoen) en omdat de puntentelling dusdanig in elkaar zit dat het zwaartepunt slechts op enkele koersen ligt, is het mogelijk dat toppers elkaar soms slechts in één koers tegen komen. Sterker nog, Tour de France winnaar van 2014 Vincenzo Nibali (achtste in de World Tour 2014) en Giro d'Italia winnaar Nairo Quintana (tiende) kwamen elkaar inderdaad slechts één keer tegen. En dat was nota bene in een koers die niet tot de World Tour kalender behoort, de Argentijnse Tour de San Luis in januari. Nog voor het fietsgeweld losbarste.

Het plan van Tinkov

Oleg Tinkov is één van de Russische oligarchen die de in recordtempo naam hebben gemaakt in de zakenwereld. Begonnen als bierbrouwer werd Tinkov multimiljonair toen hij zijn brouwerij verkocht. Met het verdiende geld begon hij een kredietmaatschappij die later overvloeide in een bank, Tinkoff Bank. Ook stak hij een deel van het geld in een professionele wielerploeg, Tinkoff Cycling.

Nadat Tinkoff Cycling onder de naam Katusha was toegetreden tot het World Tour circus verdween Oleg enige tijd van het toneel. Tot hij vorig seizoen de noodlijdende Saxo bank ploeg van Bjarne Riis te hulp schoot. Saxo-Tinkoff heet inmiddels Tinkoff-Saxo en ondanks enig tegenstribbelen van Riis zwaait Tinkov er nu de scepter. En dat laat hij duidelijk merken. Voor veel geld haalde hij de halve ploeg van het ontbonden Cannondale naar zijn Russisch-Deense formatie die naast grote namen als Alberto Contador en Rafal Majka volgend seizoen ook een thuis is voor Peter Sagan en oudgediende Ivan Basso.

Maar Tinkov wil nog meer met zijn geld doen. Hij wil het plan waar de World Tour ooit op gestoeld was, breng de beste renners tegen elkaar in de beste koersen, als nog tot uitvoering brengen. Waarschijnlijk mede ingegeven door de jongste Vuelta a Espana waarin een groot deel van de top van het ronderennen zijn opwachting maakte wil Tinkov dat de 'grote vier' volgend jaar in alle drie de drieweekse wedstrijden uitkomt tegen elkaar. Giro-winnaar Nairo Quintana, Tour-winnaar Vincenzo Nibali, Vuelta-winnaar Alberto Contador en pechvogel van 2014 Christopher Froome mogen een miljoen dollar naar eigen inzicht verdelen als zij instemmen met het plan.

Commercieel organiseren van de World Tour

Of het plan haalbaar is valt te betwijfelen. Het is een zeldzaamheid dat renners drie grote rondes in één seizoen rijden. En zij die dat doen, denk aan Adam Hansen van Lotto-Belisol, doen dat in de marge. Een aangepaste versie is echter wel een goede mogelijkheid. Stippel een route uit waaraan het viertal (mogelijk aangevuld met renners als Valverde, Costa, Mollema, Gesink, Uran, Majka en Van Den Broeck) moet voldoen. En laat de winnaar zich kronen tot de ultieme wielerkampioen, de beste wielrenner op aarde.

Een puur speculatieve optie is bijvoorbeeld: Tour de San Luis in januari en Parijs-Nice of Tirreno-Adriatico in februari/maart. Gevolgd het drieluik aan eendagskoersen Amstel Gold Race, Waalse Pijl en Luik-Bastenaken-Luik in april. In mei staat de Giro d'Italia op het programma. Juni is een maand van herstel voor de toppers, in te vullen met enkele kleine koersen. In juli keren de heren terug in de Tour de France en de Clasica San Sebastian om in augustus/september af te sluiten met een Vuelta a Espana van tien tot veertien dagen. Gebruik de puntentelling die nu ook geldt in de World Tour.

De UCI beschikt niet over de middelen om de renners hiertoe te verleiden, commerciële partijen als Tinkov wel. Mogelijk vindt de Rus nog een aantal fanaten die samen de prijzenpot nog iets verder kunnen vullen. De UCI blijft betrokken als supervisor en scheidsrechter. De UCI blijft bovendien verantwoordelijk voor de, mogelijk met aanvulling, in ere te herstellen wereldbeker van eendagskoersen die nu tot de World Tour behoren. Waarvoor het de volledige prijzenpot die nu voor de World Tour is gereserveerd kan gebruiken.

De keerzijde

Hoewel het klinkt als de ultieme sportieve uitdaging heeft dit plan ook een keerzijde. De discussie over het wel of niet onmenselijk zijn van de wielersport in de huidige vorm woedt al enkele jaren. In dit plan wordt van de renners verwacht het hele seizoen op topniveau te presteren. Hetgeen vrijwel onmogelijk is zonder verboden middelen. Renners moeten daarom ook in dit plan kiezen in welke koersen zij willen pieken. Met dat verschil dat zij de andere koersen niet kunnen laten schieten (of hooguit één a twee kleinere wedstrijden mits dat in de spelregel wordt opgenomen). In het bovenstaande plan komen de renners ergens tussen 65 en 70 koersdagen uit. Weliswaar een fractie meer dan de 63 van de drie grote rondes maar een stuk beter verdeeld. Zelfs dan is 'op water en brood' een constant hoog niveau halen een enorme opgave.

Bovendien worden de deelnemers op voorhand bepaald. Talenten die onverwacht tot wasdom komen, denk dit jaar bijvoorbeeld aan Rafal Majka en Fabio Aru, vallen buiten de boot. Zij rijden immers een jaar lang in dienst van de kopman. Hettzelfde geldt voor renners als Philippe Gilbert en wereldkampioen Michal Kwiatkowski die vooral in klassieke wedstrijden van zich doen spreken, terwijl types als Rui Costa op hun best zijn in de kortere etappekoersen. Dus ook bij dit plan blijft de vraag wie nu eigenlijk de allerbeste van allemaal is een klein vraagteken.

Vooralsnog is het plan van Tinkoff, net als dit plan van Sportpreview, een verre droom.