Wouters Weekendvisie: Wat Joop nog kan leren van Silvio

Beste Lionel,

Koren op mijn molen! Dat en niets anders was de berichtgeving van de NOS over Joop Munsterman, deze week. Al langer verlang ik met weemoed terug naar de 'ouwe' tijden, toen ook in ons bloedeigen Nederland de kleurrijkste figuren nog het voetballandschap bepaalden. Foute voorzitters zijn namelijk het ultieme dat de sport ons te bieden heeft.

Je kent het vast wel: heimwee hebben naar tijden die je zelf niet hebt meegemaakt, maar die je wel via secundaire bronnen intens kunt herbeleven. Twee mooie voorbeelden die me nu te binnen schieten zijn Renze de Vries en Ton Harmsen, in de jaren tachtig de respectievelijke voorzitters van FC Groningen en Ajax. Een beetje treurige types, als je de versleten oude krantenberichten van toen moet geloven. Ze sjoemelden en rommelden een beetje, in het belang van hun club. Na gedoe met de FIOD verdwenen ze in de anonimiteit en namen ze  hun bezoedelde naam ook mee hun graf in.

Buiten dat dit soort verhalen met een zeer smeuïge romantiek zijn omgeven staat voor mij als een paal boven water: het voetbal kan niet zonder dit soort types. De hyperambitieuze zakenlieden à la Karel Aalbers en Dirk Scheringa, zonder wie clubs als Vitesse en AZ misschien nog altijd op vrijdagavond naar Telstar en Helmond Sport moesten. Die zich van de duvel en z'n ouwe moer niets in de weg laten leggen, om uiteindelijk vooral ten koste van zichzelf een surrealistisch project achter te laten.

Laten we eerlijk zijn: voetbal is een compleet belachelijke bedrijfstak. Jongens die nog niet eens hun rijbewijs hebben krijgen maandelijks al meer geld overgemaakt dan een doorsnee werknemer met veertig dienstjaren, terwijl het succes in grote mate afhankelijk is van onzekere factoren. Je ziet het aan Louis van Gaal, een man aan wie geen detail ooit voorbij gaat, maar die toch echt zelf niet die bal erin kan trappen. En zijn de resultaten onverhoopt iets minder, dan zet zich een omvangrijk mechanisme in gang. Boze supporters, ontevreden sponsors, stokende media en interne conflicten.

FC Twente was lange tijd een alom bejubelde voorbeeldclub. Voordat begin deze eeuw de grote problemen kwamen en de vereniging op sterven na dood was, stond het al stevig op de vierde plaats in de eeuwige ranglijsten. Onder het bewind van de voorkomende voorzitter Joop Munsterman bouwde men in Enschede letterlijk en figuurlijk aan een rooskleurige toekomst. En dat alles aanvankelijk zonder capsones, zonder de vermoeiende verkooppraatjes die achteraf altijd weer tegen blijken te vallen. Nee: boem, toen stonden er ineens een paar hijskranen die in een recordtempo een prachtige thuishaven neerzetten. Twente begon mee te doen om de prijzen, speelde voor het altijd positieve eigen publiek attractief voetbal volgens een herkenbare filosofie en maakte bovendien goede sier met het ontplooien van diverse maatschappelijke projecten in de regio.

Munsterman, bekend van zijn imposante Wegener-imperium en daardoor al een man met een dikke vinger in de pap in medialand, bleek toch niet zo voorbeeldig als vaak voorgespiegeld. De gunfactor van zijn club had bovendien ook geen oneindige houdbaarheidsdatum. Daarin waren de eerste scheurtjes al zichtbaar na de landstitel van 2010. En nu blijkt 'Joop', zoals hij steevast op amicale toon wordt genoemd door zowel Jack van Gelder als Johan Derksen, ook nog eens persoonlijk geïnvesteerd te hebben in één van zijn spelers. Via een bv op Cyprus nog wel.

Mijn ogen begonnen spontaan te glimmen bij het horen van dit nieuws. Niet dat dit nu allemaal zo wereldschokkend is. Een voorzitter wil toch sowieso een speler wel goed kunnen verkopen als de kans zich aandient? En wat dan als hij en z'n maten (mede-commissarissen)  er geen geld in steken en het elftal niet versterkt kan worden? Maar toch: een vermogende mediamagnaat neemt een noodlijdende club over (al dan niet als eigenaar), rijgt de succesverhalen aanéén, blijkt via ingewikkelde constructies ook eigenbelang te hebben en als klap op de vuurpijl vindt één en ander plaats via offshore-bedrijfjes in tropische belastingparadijzen. Dit is, naast dat van Joop Munsterman, vooral precies het verhaal van de absolute koning onder de voorzitters: Silvio Berlusconi.

Toch houden de gelijkenissen, met daarbij ook hun (aanvankelijk) elegante imago, hier wel op. Berlusconi was met name succesvol in het analoge tijdperk, toen cash geld op zak hebben nog onvermijdelijk was in plaats van een halve misdaad. Toen mede daarom de corruptie-infrastructuur efficiënter werkte dan welke hedendaagse computer dan ook.

De inmiddels bejaarde (al zal hijzelf dat nooit toegeven) nummer 1 beheerst daarnaast als geen ander de kunst van het praten. Produceer een onophoudelijke stroom nietszeggende informatie, zolang het volume maar dusdanig is dat het alle negatieve berichtgeving overstijgt. Het enthousiasme van de ondernemende duizendpoot staat iedere dag opnieuw in de hoogste stand, ongevoelig voor welke negatieve ontwikkeling dan ook.

Op dat vlak is Joop tot dusver tekort geschoten. Zoek die media eens op. Ontbied eens wat vooraanstaande journalisten rondom je open haard. Maak geluid. En blijf vooral stralen van vrolijkheid. Het is niet bepaald normaal de voorzitter van - met alle respect - een provincieclub met een somber gezicht op de tribune te zien nadat er na een reeks van voorspoed weer eens een nederlaagje is geleden. Doet Silvio trouwens nauwelijks, zich op de tribune begeven. Zaterdag speelt Twente in die sfeervolle Grolsch Veste het topduel tegen Ajax. Zou Joop er weer bij zijn?

Geniet van je weekend!

Groeten,

Wouter