Al enkele weken staat de ene topwedstrijd na de andere op het programma in de Engelse Premier League. Liverpool-Chelsea is de grote affiche van deze week. Zoals we onlangs al zagen in ons onderzoek is Liverpool, en niet stadsgenoot Arsenal, de vervanger van traditionele rivaal Fulham voor The Blues. De wedstrijd is daarmee een zogenaamde new rivalry, een duel tussen twee clubs met kwaad bloed die in de afgelopen twintig jaar is uitgegroeid tot een klassieker.
Dit komt natuurlijk mede omdat Chelsea tegenwoordig naast bijvoorbeeld Liverpool om de prijzen strijdt. Vaak is de club uit Londen zelfs de bovenliggende partij. Dit terwijl Liverpool langzaam maar zeker zijn plek als grootste en meest succesvolle Engelse club kwijtraakt.
Liverpool-Chelsea is één van de vele nieuwe rivaliteiten die zijn ontstaan door geografische, organisatorische en economische veranderingen in de wereld. Waren vroeger vooral burenruzies en successen uit het verleden voedingsbodem voor een scherpe rivaliteit, tegenwoordig kan juist het gebrek hieraan het ontstaan van een klassieker inluiden.
Voor deze lijst kozen wij naast Liverpool-Chelsea negen andere nieuwe klassiekers uit zowel de geografische, de organisatorische als de economische categorie. De wedstrijden komen uit nationale en internationale competities en uit het interlandvoetbal.
Ajax-FC Twente
Ajax-FC Twente is de uitzondering die de regel bevestigd. FC Twente is namelijk op eigen kracht opgeklommen in de ranken van het Nederlands voetbal. Dit had niets te maken met het aantreden van een suikeroom, een verandering in de Nederlandse competitiestructuur of door een verandering van competitie door nieuwe landsgrenzen.
Wel heeft Ajax-FC Twente de Nederlandse voetbalfan vele mooie momenten opgeleverd. Denk aan de dubbele ontmoeting op 8 en 15 mei 2011. De eerste leverde KNVB bekerwinst op voor Enschedeërs na verlenging, dat een achterstand goedmaakte en zichzelf in de verlenging van de beker verzekerde. De ander betekende het eerste kampioenschap in zeven jaar voor de Amsterdammers, een duel tussen de nummer 1 en 2 van de competitie op de laatste speeldag betekende een zeldzaam spannende ontknoping. FC Twente zou na de zomer revanche nemen door voor het tweede jaar op rij Ajax in de eigen ArenA te verslaan en de Johan Cruyff schaal op te eisen.
FC Twente is de eerste club die succesvol de hegemonie van de traditionele top drie (Ajax, Feyenoord en PSV) heeft doorbroken. Dit blijkt bijvoorbeeld ook uit het kleine gevecht dat de Tukkers met Ajax uitvochten om het contracteren van PEC Zwolle speler Kamohelo Mokotjo in de zomer. De kleine terugslag die FC Twente kende na de prijzenregen tussen 2009 en 2012 is inmiddels overwonnen en Ajax-FC Twente lijkt nog vele jaren een groot duel op de eredivisiekalender te blijven.
Nederland-Portugal
Sinds het Europees kampioenschap van acht naar zestien deelnemers is vergroot (en over twee jaar zelfs naar vierentwintig) en het wereldkampioenschap van vierentwintig naar tweeëndertig landen is uitgebreid is de kans dat Europese grootmachten elkaar treffen drastisch toegenomen. Dit heeft tot gevolg dat een aantal landenwedstrijden een nieuwe lading hebben gekregen.
Het beste voorbeeld hiervan is Nederland-Portugal. Één van de meest gedenkwaardige edities van deze wedstrijd heeft zelfs een naam gekregen. Het duel in de tweede ronde van het wk van 2006 in Duitsland eindigde met slechts achttien spelers op het veld. Bovendien werden er meer gele en rode kaarten getrokken dan ooit op een wk-wedstrijd was gedaan. De wedstrijd staat dan ook in de geschiedenisboeken als De slag om Neurenberg.
Andere gedenkwaardige ontmoetingen waren die in 2001 (met het fluitje van Frank de Boer) waardoor het Nederlands elftal uiteindelijk wk-kwalificatie mis liep en die van 2004 gespeeld in de halve finale van het Ek in Portugal. Nederland-Portugal is sinds de millenniumwisseling zeven keer gespeeld. Twee keer vaker dan in de vijfennegentig jaar ervoor. De rivaliteit leeft vooral in Nederland, Portugal is één van de weinige naties waartegen Oranje een negatief winstsaldo heeft. Van de Portugezen werd slechts één keer gewonnen.
Nederland-Tsjechië
Wat voor Nederland-Portugal geldt, geldt net zo zeer voor Nederland-Tsjechië. Zeer recentelijk werd onverwacht een nieuw hoofdstuk aan de vete op het veld toegevoegd toen een falende Guus Hiddink de Tsjechen de zege cadeau deed in de slotminuut van een Ek-kwalificatieduel.
De rivaliteit tussen Nederland en Tsjechië is niet alleen ontstaan door een toename in het aantal landenduels maar ook pas sinds Tsjechië onafhankelijk van Slowakije is. Waar Nederland het oude Tsjechoslowakije wel eens tegenkwam heeft Tsjechië in zijn 21-jarig bestaan al tien keer tegenover zich gehad. Alle duels, van de eerste (een nederlaag) tot de laatste (ook een nederlaag), bleken een spektakelstuk.
De wedstrijd die de strijd tussen Nederland en Tsjechië het best weergeeft is die op het Ek van 2004. De 2-0 voorsprong van Nederland, de wissel van Arjen Robben, de verkeerde breedtepass en de uiteindelijke 2-3 nederlaag. Nederland en Tsjechië staan ook nog eens voor een zelfde spelopvatting die op aanvallen is gericht. De kans dat de rivaliteit tussen Nederland en Tsjechië op korte termijn uitdooft is klein.
Chelsea-FC Barcelona
Ook op clubniveau heeft een organisatorische verandering voor nieuwe clashes gezorgd. De opzet van de Champions League en de daarmee gepaard gaande toegenomen kans dat topclubs elkaar tegenkomen heeft bijvoorbeeld gezorgd voor de nieuwe klassieker Chelsea-FC Barcelona.
The Blues en de Blaugranas komen elkaar bijna jaarlijks tegen in de Champions League. Dit komt natuurlijk mede omdat de nieuwe grootmacht van Engeland en de herboren topclub uit Spanje het bijna zonder uitzondering tot de laatste vier schoppen in het kampioenentoernooi.
Legendarisch is vooral de 2-2 door tien man van Chelsea in Camp Nou in 2012 waardoor de club uiteindelijk voor het eerst het toernooi won. Net zo aansprekend is de 1-1 in Stamford Bridge in 2008, de wedstrijd met de dubieuze rol van scheidsrechter Ovrebro en de scheldkanonnade van Didier Drogba.
USA-Costa Rica
Voetbal in Noord- en midden-Amerika was voorbehouden aan Mexico. Totdat de Amerikanen zich ermee gingen bemoeien. En inmiddels wordt ook in Costa Rica liever tegen een bal getrapt dan geslagen (honkbal is in de omringende landen populairder). Beide landen zijn bijvoorbeeld vaste gasten op het Copa America toernooi.
Dit betekent ook dat de rivaliteit nieuwe vormen aan heeft genomen. De strijd tussen Verenigde Staten en Costa Rica is er nog één waarbij de supporters ouderwets eieren naar de spelersbussen gooien. Hoewel dat slechts het begin is van wat de duels allemaal losmaken.
In 2013 werd USA-Costa Rica twee keer gespeeld in het kader van wk-kwalificatie. Bij de eerste, in Denver, besloten de Amerikanen in de sneeuw en vrieskou te spelen om de Costa Ricanen het voetballen onmogelijk te maken. De return, in september, betekende voor de Amerikanen trainen op een trapveldje omdat de plaatselijke clubs de deuren gesloten hielden en taxichauffeurs die op de wedstrijddag het verkeer plat legden om de Amerikaanse bus vast te zetten.
Op het afgelopen wereldkampioenschap was te zien dat de CONCACAF landen in opkomst zijn. USA en Costa Rica doen bovendien mee aan twee regionale landentoernooien, de Copa America en de CONCACAF Gold Cup. USA-Costa Rica zal nog veel stof doen opwaaien de komende jaren.
AC Milan-Barcelona
Eigenlijk is AC Milan-FC Barcelona een rivaliteit die al langer dan twintig jaar terug gaat. De twee kwamen elkaar in 1959 al voor het eerst tegen in Europa. Toch wordt deze wedstrijd door velen gezien als het begin van het moderne voetbal. Precies twintig jaar geleden werd met deze wedstrijd namelijk alles anders.
De Champions League finale van 1994 was namelijk de aftrap van wat voor velen het vervloekte modern football wordt genoemd. De Champions League werd alleen maar groter en groter en de sterke clubs groeiden mee, de kleine landen en traditieclubs achterlatend.
AC Milan-FC Barcelona stond de afgelopen jaren ook vaak op het programma. Zo kwamen de clubs elkaar in 2011/'12 tegen in zowel de groepsfase als de kwartfinale en stonden ze ook vorig seizoen in de groepsfase tegenover elkaar. Vooral in Italië wordt deze wedstrijd tot de klassiekers gerekend tegenwoordig, in de media noemt men het ook wel de Euroderby.
Real Madrid-Bayern München
Zoals we eerder al bij Chelsea-FC Barcelona zagen is de komst van de Champions League de motor geweest achter het ontstaan van rivaliteiten tussen clubs uit verschillende landen. Ook de twee grootste traditionele topclubs van Europa hebben zo'n rivalry ontwikkeld.
De afgelopen twee seizoenen was Bayern München-Real Madrid de beslissende wedstrijd in het kampioenenbal. De winnaar van deze tweestrijd werd uiteindelijk ook clubkampioen van Europa. In 2013 trokken de Duitsers aan het langste eind, in 2014 zegevierden de koninklijken uit Spanje.
Bayern München-Real Madrid is de wedstrijd die het vaakst is gespeeld in de Champions League, veertien keer. Ter vergelijking: in de jaren voor de Champions League, toen het toernooi nog Europa Cup 1 heette en beide clubs meerdere malen het toernooi wonnen, stond het duel slechts vijf keer op het menu.
De rivaliteit leeft vooral in Spanje, Madrilenen noemen Bayern München Bestia Negra of wel Het Zwarte Monster. Bayern is ook de enige club die in de Champions League als uitspelende club vier goals in Estadio Bernabeu wist te maken. Wat voor Chelsea-FC Barcelona gold geldt ook voor dit duel, het ziet er vooralsnog niet naar uit de de rivaliteit snel zal doven.
Paris St. Germain-AS Monaco
De echte klassieker in Frankrijk is het duel tussen Paris St. Germain en Olympique Marseille. Een wedstrijd die toevallig ook dit weekend gespeeld wordt. In de Ligue 1 ligt echter een nieuw duel op de loer die rol over te nemen.
Van een echte rivalry kan nog niet echt gesproken worden bij dit duel. Er zijn pas drie edities (twee tijdens seizoen 2013/'14) gespeeld sinds beide clubs de dominante rol in Frankrijk hebben aangenomen. De kans dat de wedstrijd wel tot de buitencategorie gaat behoren is wel aanwezig.
Dit duel is het beste voorbeeld van wat de economische veranderingen te weeg hebben gebracht in de voetbalsport. Beide clubs hebben weliswaar in eigen land in het verleden wel eens een glorie periode gehad, veel verder dan een aantal verloren finales kwamen ze niet in Europa. Net als het gehele Franse voetbal. Tegenwoordig staan AS Monaco en vooral Paris St. Germain bovenaan vele favorietenlijstjes.
De kans bestaat dat in Parijs en Monaco nog meer new rivalries zullen ontstaan naar mate de clubs meer gaan presteren in Europa.
Servië-Albanië
Geografische veranderingen in het voetballandschap zijn vaak het gevolg van een oorlog. In het geval van Servië-Albanië gaat het om de Balkanoorlog uit de eerste helft van de jaren negentig. Onlangs liep het duel uit de hand toen in Belgrado een drone uit de lucht kwam zakken met een historische Albanese vlag eraan gehangen. De vlag is symbool voor een tijd waarin Kosovo en delen van Macedonië ook tot Albanië behoorden. Gebieden die recentelijk juist tot Servië behoorden.
De relatie tussen Serviërs en Albanezen is al vele eeuwen gespannen. Het is echter pas sinds de tweede helft van de jaren negentig dat beide naties als onafhankelijk lid bij de UEFA staan ingeschreven en dus tegen elkaar uit kunnen komen in interlands. Precies op het moment waarop de spanning tussen beide landen toenam toen de bevolkingsgroepen tegenover elkaar kwamen te staan in Kosovo (wat op zijn beurt inmiddels zelf een autonoom gebied is).
Voetbaltechnisch leeft de strijd vooral bij supporters en minder bij spelers. Hooligans uit beide landen zijn vaak ook lid van politieke groeperingen die de nog altijd sluimerende haatgevoelens tussen de landen van de Balkan in leven houden. Zoals tijdens het duel in Belgrado vorige maand te zien was proberen spelers daarentegen juist eenheid uit te stralen. Zo was Servische Chelseaspeler Branislav Ivanovic degene die de Albanese internationals veilig naar de kleedkamers loodste. Albanië-Servië staat binnenkort opnieuw op het programma.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten