vrijdag 2 januari 2015

De toekomst van het tennis: minder Hopman Cup, meer IPTL

Foto: Steven Pisano/Flickr

Werd 2014 afgesloten met het meest futuristische tennistoernooi ooit dan wordt 2015 geopend met het meest achterhaalde evenement op de kalender. Tussen 4 en 10 januari strijden acht landenteams om de Hopman Cup. Een toernooi met een zeer magere bezetting en geen enkele waarde voor het verdere tennisseizoen. Wordt het tijd om de Hopman Cup af te schaffen en de International Premier Tennis League uit te breiden? En welk effect heeft dit op de verdere tenniskalender?

De maand december stond voor de tenniswereld in het teken van de introductie van de International Premier Tennis League (IPTL) dat zijn eerste editie beleefde. Deze serie wedstrijden dient als vehikel om 'ontwikkelingsgebied' Azië aan het tennissen te krijgen en brengt 's werelds grootste tennissterren uit heden en verleden tegen elkaar in de arena. Zo stonden de Novak Djokovic, Andy Murray en Roger Federer op de baan, deden Maria Sharapova en Serena Williams mee, maar waren ook Pat Rafter, Andre Agassi, Pete Sampras en Goran Ivanicevic te bewonderen. De duels werden in speelsteden als Manilla, New Delhi, Dubai en Singapore uitgevochten. Bangkok, Hong Kong en Kuala Lumpur trokken zich (in ieder geval voor 2014) terug. De stadions liepen vol en kookten over van enthousiasme.

Omdat de serie van vier speelweekenden een reeks demonstratietoernooien betrof (er waren geen punten voor wereldranglijsten te winnen) kon flink met de regels gesjoemeld worden. Vele traditionele tennisregels, vooral wanneer zij betrekking hadden op de puntentelling of de snelheid van het spel, werden aangepast of afgeschaft. Tennis gaat de jonge Aziaten namelijk te langzaam en mag wel wat dynamischer. Zo bestonden duels uit slechts één set en werd niet bij 6-6 maar bij 5-5 al een soort tie break gespeeld waarbij de speler die binnen vijf minuten de meeste punten verzamelde tot winnaar werd gekroond. Dit noemde men de shoot-out. Zoals ook de bekende deucestand (40-40) geen waarde meer had, degene die het eerstvolgende punt scoorde won de game. Wedstrijden duurden maar één set en elk team speelde vijf wedstrijden, de eindstand na vijf sets tussen de twee teams bepaalde de dagwinnaar.



Overbodig 'wereldkampioenschap'



De Hopman Cup staat ook wel bekend als het ITF wereldkampioenschap voor gemengde landenteams. Acht selecties bestaande uit een man en een vrouw spelen per match up een mannen enkelspel, een vrouwen enkelspel en een gemengd dubbelspel. Uiteraard betekent dit dat de poulefase voor elk deelnemend land dus negen duels duurt. De twee poulewinnaars nemen het vervolgens op dezelfde manier in de finale tegen elkaar op. De winnaar mag zich de officieuze wereldkampioen noemen. Een titel waar de overige vijftig weken van het jaar vervolgens niet meer over gerept wordt.

De Hopman Cup heeft slechts beperkte waarde voor de tennissport. Zo worden de deelnemende teams, en ook nog eens de speler en speelster per team, niet gekozen op basis van hun plaats op de wereldranking maar simpelweg op voorkeur van de organisatie. De landen die in de smaak vallen krijgen een uitnodiging met daarop de gewenste namen van spelers. Zoals eerder gezegd zijn er geen ranglijstpunten te verdelen maar mag de winnaar van het evenement wel een miljoen dollar aan prijzengeld bijschrijven (hetzelfde bedrag als de winnaar van de IPTL krijgt overigens). Wel wordt het toernooi serieus aangepakt door zij die wel op de deelnemerslijst staan, het is namelijk de ideale gelegenheid voor de mindere goden om in vorm te komen voor een nieuw jaar.

Andy Murray meldde bijvoorbeeld bij zijn uitverkiezing om Groot-Brittannië in 2015 te vertegenwoordigen het toernooi een goede 'voorbereiding' op de Australian Open te vinden. Waarmee de toon direct gezet is. Hoewel het toernooi in de afgelopen zesentwintig edities grote namen trok blijft het in de ogen van de topspelers vooral een leuk 'uitje'. Is het spelen van een leuk uitje het nog wel waard om met een miljoen dollar beloond te worden?

Opvallende gelijkenissen



De Hopman Cup is op een soortgelijke manier op de tenniskalender terecht gekomen als de IPTL. Het evenement viel buiten de officiële reeks van de Internationale Tennis Federatie (ITF) en gold als demonstratietoernooi. Het was een eerbetoon aan Harry Hopman, de grootste teamcaptain die het Australisch tennis had voortgebracht. Pas in 1998, bij de tiende editie, kreeg het de officiële status van de ITF.

Ook de IPTL is vooralsnog een op zichzelf staand evenement. De wedstrijden in Azië behoren niet tot de kalender van de ITF. Voorlopig worden de potjes in de grote steden van het Aziatisch continent gewoon 'voor de lol' gespeeld. Waarbij wel, ondanks het experimentele karakter, de (gedrags-)regels van de sport zoals neergelegd door de ITF in acht worden genomen. Tennis wordt nog altijd met een racket gespeeld en de afmetingen van het veld worden niet aangepast.

Een tweede opvallende gelijkenis is het experimenteren met vernieuwing. Zoals men in december tijdens de IPTL allerlei innovaties uitprobeerde is ook de Hopman Cup vaak het toneel geweest voor nieuwigheden. Het spelen van de zogenaamde super tie break (tot tien punten in plaats van zeven) als beslissende derde set in plaats van het spelen van games in de dubbel werd bijvoorbeeld bij de Hopman Cup geïntroduceerd en is inmiddels ingeburgerd in het mondiale tennis. Zoals ook het verdwijnen van deuce, een regel die ook de IPTL hanteert, de kans kreeg in de Hopman Cup.

Tot slot is ook het spelen op uitnodiging gelijk aan elkaar. Hoewel men natuurlijk beide op het sterkst mogelijke deelnemersveld mikt geldt er geen ranglijstverplichting. Vooral het Hopmanthuisland Australië wordt bij de samenstelling van het deelnemersveld beschermd. Zoals de Aziatische teams van de IPTL, mits mogelijk, allen een lokale ster uit heden of verleden kregen toebedeeld. Vaak ondanks een enorm niveauverschil met de tennistoppers die ook van de partij waren.

Samenvoegen en doorpakken



De beste tijd van de Hopman Cup ligt zo goed als zeker achter ons. Sterker nog, de Aziatische tournee die de IPTL is heeft zelfs een direct effect op de Australische seizoensopening. De Franse titelverdediger Jo-Wilfried Tsonga is bijvoorbeeld geblesseerd geraakt aan zijn arm tijdens de IPTL en wist halverwege december al te melden niet in Perth aanwezig te zijn. Ook de plaatselijke knuffel Nick Kyrgios kwam met een kwetsuur terug uit Azië. Hij heeft last van zijn rug. Waarmee twee van de grootste publiekstrekkers al voor de eerste bal is geslagen buitenspel zijn gezet.

Dat is anders voor de IPTL. Hoewel na het eerste 'seizoen' van de competitie nog voldoende reden tot finetunen bestaat is het moderne tennis niet per definitie ten dode opgeschreven. Sterker nog, de snelle korte potjes zouden wel eens de redding kunnen zijn van de sport. De toppers steken al jaren zo ver boven de rest uit, zelfs wanneer zij een mindere dag hebben krijgen ze per wedstrijd meer dan een handvol kansen om de gemaakte fouten te herstellen. Ook wij bij Sportpreview moesten wennen aan de overvloed aan nieuwe regels en veranderingen. Sommige innovaties zullen de tand des tijds dan ook niet weerstaan. Het powerpoint, de joker die ingezet kan worden en dubbele score kan opleveren, doet bijvoorbeeld teveel denken aan Playstation tennis. Zoals misschien op termijn ook de oude rotten vervangen moeten worden; waarom niet gewoon mannen enkelspel, vrouwen enkelspel, een mannen- en vrouwen dubbel en een gemengd dubbel van huidige sterren, in de kracht van hun tennisleven?

Anderzijds kan niet ontkend worden dat het oude tennis veel glans heeft verloren sinds de millenniumwisseling, voor zover de tennissport ooit echt heeft gestraald. Een flink aantal toernooien (vrijwel alle evenementen buiten de grandslams en de Davis Cup) begint met lege tribunes die pas volstromen wanneer de laatste vier in de halve finales aan het werk gaan. Mede ingegeven door het feit dat de echte top van de sport al jaren niet heel erg breed is. De bovenste vijftig kunnen zich weliswaar met elkaar meten maar de Big Four blijft regeren.

De voorspelbaarheid geeft het seizoen een traag karakter. Wat in januari begint is in oktober nog precies hetzelfde. Het reduceren (of herzien) van de ATP en WTA-kalender is geen slechte gedachte, de nummer één van de wereld kan net zo goed na dertig als na vijftig speelweken worden bepaald. Beslis bijvoorbeeld om de top vijftig van de wereldranglijst vrijstelling te geven voor de zogenaamd ATP250 toernooien (het derde niveau na grandslam/1000 toernooien en 500 toernooien). Deze toernooien kunnen als kweekvijver dienen voor spelers onder de top.

Hiermee creëert de ITF ruimte voor dezelfde sport maar dan in een andere opzet. Met een toegevoegd teamelement en andere spanning. Het idee van de IPTL. Waarbij zoals gezegd wel gewaakt moet worden dat de beste ook echt wint, niet de speler met de meest powerpoints of de sympathiekste oude man. Het geeft bovendien de individuele toernooien nieuw aanzien.

Wanneer het aantal individuele toernooien waaraan deelgenomen moet worden wordt teruggebracht kunnen de speeldata van de toernooien die wel blijven bestaan worden veranderd, bij voorkeur verhuizen de Australian Open naar februari of maart en de ATP Finals naar november. Hierdoor ontstaat ruimte om de IPTL te verlengen, bijvoorbeeld door de toevoeging van de speelsteden die zich dit jaar terug trokken maar ook door bijvoorbeeld Perth in plaats van een Hopman Cup ook een plek op de IPTL-tour te geven. De IPTL kan dan een evenement worden dat van december tot en met februari gespeeld wordt.

Vooralsnog wordt de opening van het seizoen vormgegeven door een traditioneel toernooi vol met oude regels en een niet al te sterk deelnemersveld. OP tien februari wordt het eerste miljoen aan prijzengeld uitgekeerd. De IPTL keert terug in december.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten