Komend weekend wordt in Dubai het air racing seizoen geopend. een sport die al meer dan een eeuw wordt beoefend maar nauwelijks volgers kent. Hoe komt het dat niemand warm loopt voor deze luchtduels?
Onlangs las ik een boek over de geschiedenis van de wielrennerij. De wielersport in Italië om precies te zijn. Ergens in het boek stond geschreven dat men in De Laars rond 1910 van mening was dat een landelijke wielerronde geen lang leven beschoren was, de vooruitgang (lees: auto's, boten en vliegtuigen) zouden de stalen ros op korte termijn achterhalen. Er was immers al voor de eerste wielerronde een Ronde van Italië voor automobielen georganiseerd. En waar de sportkrant Gazzetta Dello Sport in Italië een wielerwedstrijd uit de grond stampte, organiseerde een vooruitstrevende Amerikaanse concurrent, New York Herald, op hetzelfde moment 's werelds allereerste vliegtuigrace, in het Franse Reims.
Nog altijd zoekende
Fast forward naar de huidige tijd. Onder de vlag van de inmiddels wereldberoemde Rode Stier wordt sinds 2003 een cyclus wedstrijden in de lucht georganiseerd. Het is één van de slechts zes kampioenschappen die de air racesport wereldwijd kent. De serie van acht wedstrijden werd vorig jaar hervat na drie opeenvolgende afgelaste seizoenen (2011 tot en met 2013). Bovendien moet het eerste back-to-back jaar waarin de kalender hetzelfde is als het jaar ervoor nog komen. Ook in 2015 zijn twee races verdwenen en twee geheel nieuwe locaties toegevoegd ten opzichte van 2014. De sport is zelfs na het eeuwfeest nog altijd zoekende naar zichzelf.
Daarin zit ook het probleem opgesloten waarmee de piloten en organisatoren kampen. De sport mag dan spectaculair zijn, buiten Abu Dhabi en Hongarije krijgt het in de wereld nergens vaste voet aan de grond. De Amerikaanse standplaats voor de Red Bull wedstrijd is zelfs al op acht verschillende locaties uitgeprobeerd. Wel is de Verenigde Staten het enige land met een officiële federatie die 'de snelste sport ter wereld' van regels voorziet en op de naleving daarvan toeziet. Zelfs na meer dan honderd seizoenen bestaat er nog altijd geen wereldwijde bond, een FIFA voor vliegtuigen.
Verschil in wedstrijdopzet
De serie van de Rode Stier is vergelijkbaar met vrijwel elk kampioenschap waaraan de drankengigant zijn naam verbindt. Men neme een transportmiddel, van de schaats tot en met het vliegtuig, zet een parcours uit gevuld met obstakels en kijkt wie de snelste is. Hoe sneller, hoe beter is daarbij het devies. Bij voorkeur vindt men de winnaar door wat spectaculair duw- en trekwerk of handig aansnijden van scherpe bochten. Een format die het goed doet bij de jeugd getuige de intrede van bijvoorbeeld snowboarden en skicross bij de Olympische winterspelen en BMX bij de zomerspelen. Ooit ook Red Bull sporten.
Anders is het in Reno, Nevada. De Reno Air Races noemt zichzelf het laatste nog bestaande evenement in zijn soort. Vorig jaar vierde men in de gokstaat dan ook het vijftigjarig bestaan. In Reno wordt nog echt geracet. Een achttal vliegtuigen start tegelijk en het toestel dat het snelst het aantal vastgestelde rondes heeft afgelegd wint de wedstrijd. Op de website van het 'nationaal kampioenschap' staat te lezen dat in de afgelopen tien edities zo'n 200.000 bezoekers werden verwelkomd. Wat neerkomt op een half Feyenoord stadion per jaar.
Gebrek aan populariteit
Ook in Nederland streek het Rode Stier circus twee keer neer, in 2005 en 2008. Vooral die in 2005 blijkt een succes. Rondom de Erasmusbrug in Rotterdam zijn zo'n 700.000 bezoekers te vinden. Toch loopt Nederland nauwelijks warm voor het competitief vliegen. Wie een google-zoektocht naar air racing in Nederland begint vindt louter berichten van tien en zeven jaar geleden. Het is treffend dat die gevonden websites al in de top van de zoekresultaten worden afgewisseld met webshops die hometrainers of horloges met de naam 'air race' aanbieden.
De redenen voor een gebrek aan populariteit blijken voor de hand liggend. De sport is duur en dus niet makkelijk toegankelijk. Het spreekt voor zich dat niet iedereen een Formule 1 bolide met vleugels in zijn achtertuin heeft staan. En een instapklasse zoals het karten in de autosport is bestaat niet. In de Verenigde Staten is daarom de SARL opgericht. Een soort amateurbond voor hen die niet aan de financiële eisen kunnen voldoen om aan de grote toernooien mee te kunnen doen. Waren er in oprichtingsjaar 2007 nog maar vijf wedstrijden, zeven jaar later zijn dat er al zestien.
Het elitaire karakter is echter geen verklaring voor het gebrek aan publieke belangstelling bij wedstrijden. Hier speelt het gebrek aan aanraakbaarheid een grote rol. De races spelen zich, ook vanwege de veiligheid, op fikse afstand van de tribunes af. De wedstrijden, met name de pylon race met de obstakels, mogen dan spectaculair zijn, tijdens wedstrijdbezoek is hier nauwelijks iets van mee te krijgen. Zo valt ook op de Nederlandse Wikipedia-pagina van het Rode Stier evenement te lezen. De afgesloten kades leidde tot een kleine klaagzang op de openbare encyclopedie.
De redding voor het racen in het luchtruim is mogelijk de sinds 2010 georganiseerde Parabatix Sky Racers. In dit kampioenschap worden wedstrijden gehouden langs min of meer dezelfde slalomparcoursen als de Red Bull series. Met dat verschil dat de deelnemers dit doen met een paramotor, een gemotoriseerde paraglider. Opvallend is dat ook in deze klasse vooral in de oliestaten wedstrijden worden georganiseerd, Dubai is vaste gastheer sinds 2010.
Air racing is vrijwel uitsluitend geschikt voor televisie. En daarom sluiten we af met beeld.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten