De UEFA Champions League is een schoolvoorbeeld van een paradox. De voetballiefhebber die diep in zijn hart kijkt ziet weliswaar dat het recht van de sterkste geldt maar ziet ook dat, anders dan in het dierenrijk, de sterksten nooit oud en zwak worden. Het wondermedicijn heet cash, bergen cash. De clubs met de volste bankrekeningen (of meest financieel welwillende voorzitters) zullen de kleintjes zelden hoeven te vrezen. Zolang er maar genoeg biljetten en munten worden opgehoest heeft de selectie de eeuwige jeugd. Nog voor een speler aan ouderdomskwalen begint te lijden is zijn opvolger al aangekocht van de minder kapitaalkrachtigen en klaargestoomd om met de grote jongens mee te spelen.
Aangezien dit alleen in Spanje, Engeland, Duitsland en (sinds kort) Frankrijk aan de orde is hoeven Belgen, Portugezen, Schotten, Nederlanders en andere voormalige finalisten uit lang vervolgen tijden zich geen illusies meer te maken. Sinds 1998, het jaar waarin voor het eerst meer dan één deelnemend team per land werd toegelaten, kwam het slechts eenmaal voor dat er meer dan twee landen nodig waren om minimaal de helft van de kwartfinalisten te leveren. Meer dan eens leverden twee landen (vaak Spanje en Engeland) driekwart van het deelnemersveld. Volledig Spaanse, Duitse en Engelse finales zijn al vijfmaal voorgekomen. Na 2004 drong nimmer een club van buiten de toplanden tot de Champions Leaguefinale door.
Daar komt nog eens bij dat ook voetbalclubs zich steeds meer aan EU-wetgeving moeten houden. Zorgde het legendarisch geworden Bosman-arrest voor de invoering van vrij verkeer van werknemers, en dus een exorbitante stijging in contractduur en salariskosten om spelersmateriaal veilig te stellen, binnenkort mogen spelers ook nog eens tot pensioengerechtigde leeftijd in dienst van de club blijven. Zelfs het gegeven dat dat minstens dertig jaar aan uitbetaling van salaris zonder tegenprestatie betekent lijkt geen invloed te hebben. Ze hebben immers na afloop van het contract net zo goed recht op een dienstverband voor onbepaalde tijd als iedere andere EU-werknemer meende een rechter. Het gevolg is zeer waarschijnlijk dat de grote talenten nog vroeger en nog steviger aan de rijken gebonden zullen worden, het wordt immers een stuk moeilijker om ze op latere leeftijd los te weken en alleen zij kunnen het zich veroorloven. Als de kleine verenigingen nog een kans hadden is die in de rechtszaal nu uitgebannen.
De kleintjes zitten ondertussen met de handen in het haar. Wat kan er nog gedaan worden om die eeuwige tweede viool te kunnen inwisselen voor een plekje op de eerste rang? Tot zover de negatieve berichtgeving. Als het niet op de ouderwetse manier kan, dan moeten de bonden maar eens naar andere wegen zoeken om de Davids dichterbij de Goliaths te brengen. De EU-wetgeving zegt immers niets over het toernooiformat. Sportpreview heeft een gewaagd en Utopisch plan.
Wat zouden de Amerikanen doen?
Misschien moeten we voor de oplossing de Atlantische oceaan eens oversteken. Zoals met zovele aardse aangelegenheden lag de bakermat in Europa maar werd in de USA de fine tuning verzorgd. Zo ook met sportcompetities. Stel, we modelleren de UEFA Champions Leaguepoules naar een Amerikaanse league, in conferences en regional divisions. Kunnen we de groten dan in hun macht beperken?
In plaats van voorkomen dat teams uit hetzelfde land of dezelfde regio aan elkaar gekoppeld worden, zoals nu het geval is bij de loting van de groepsfase en tweede ronde, gaan we ze bewust aan elkaar koppelen. Tenminste, tot op bepaalde hoogte, het heeft immers anderzijds ook weinig zin om een Europees toernooi te organiseren als bijvoorbeeld de vier Spaanse deelnemers samen één poule vormen. Dan kan net zo goed een extra speeldag aan de Primera Division worden toegevoegd. Hoe moet het er dan wel uit zien?
Het format uitgelegd
De huidige poulefase van de UEFA Champions League bestaat uit acht poules van vier deelnemers, 32 deelnemende ploegen dus. Dat aantal gaan we verhogen naar 48, op deze manier kan een systeem van acht poules van zes teams worden gevormd. Wat ook nog eens lucratiever is voor de deelnemers, die krijgen er twee thuiswedstrijden bij. Dit betekent ook dat de play-offronde wordt afgeschaft. Na de derde voorronde begint het hoofdtoernooi.
De acht poules worden in twee helften ingedeeld. Dit zijn de uit bijvoorbeeld de NBA en NHL bekende conferences. Anders dan in de Verenigde Staten, waar ingegeven door de tijdszones die het land verdelen een verdeling tussen oost en west gebruikelijk is, kiezen we voor een verdeling noord en zuid. Dat doen we om de balans tussen de grote landen te bewaren, Engeland, Duitsland en 'Parijs' in het Noorden, Zuid-Frankrijk, Spanje en Italië in het Zuiden. De vier poules aan iedere zijde worden op hun beurt weer als regionale divisies ingedeeld.
De deelnemende ploegen worden over de poules in hun betreffende conference verdeeld. Zo kan er bijvoorbeeld gekozen worden voor deze verdeling:
De Conference Noord
Het Britse eiland
Scandinavië en de Benelux (met mogelijke de Baltische Staten)
Duitsland/Frankrijk
Tsjechië/Slowakije/Wit-Rusland/Oekraïne/Rusland
De Conference Zuid
Spanje/Portugal/
Zwitserland/Italië/Oostenrijk
Balkan/Hongarije/Roemenië
Bulgarije/Griekenland/Turkije
De grenzen zijn bovendien dynamisch, afhankelijk van de gekwalificeerde ploegen.
De vier groepswinnaars en nummers twee van de Champions Leaguepoules plaatsen zich voor ronde twee. Hiermee blijven er dus maximaal twee deelnemers per gebied over. Ook ronde twee, alsmede de kwart- en halve finale worden binnen de conference beslecht. Zodat de finale, als ware het de NBA-finals of MLB World Series, tussen de ‘kampioenen’ van beide helften wordt uitgevochten. De finales zullen in dit systeem zeer waarschijnlijk nog altijd door ploegen uit de grote competities worden beslecht. Het is echter per definitie onmogelijk meer dan één ploeg per land in de finale te krijgen. Zoals ook per definitie ploegen uit de kleinere landen de tweede ronde en kwartfinale zullen bereiken.
De Praktijk
Neem PSV, komend jaar hoogstwaarschijnlijk vertegenwoordiger van Nederland in de Champions League, als voorbeeld. In het huidige systeem is het zonder meer mogelijk dat de Eindhovenaren al in de poulefase te maken krijgen met bijvoorbeeld Real Madrid, Arsenal en, als het tegenzit, AS Roma, Benfica of AS Monaco. Tel daar de gerede kans dat de Eindhovenaren een handvol spelers van het kampioensteam juist aan clubs van het kaliber van de genoemde tegenstand kwijtraakt en het mag duidelijk zijn dat in november het spel alweer uit is.
Speelt PSV echter in de Noordelijke poule van het voorgestelde format dan zou die groep er (met de deelnemers van dit seizoen als uitgangspunt) zo hebben uitgezien: PSV, Anderlecht, Standard Luik, Kopenhagen, Aalborg, Malmö FF. Dat is andere koek. Het is een zeldzaamheid dat één van deze ploegen, allen erkende leveranciers van toptalent, zelf de vruchten van hun opleiding en scouting plukken.
De Britse poule bevat dit seizoen Arsenal, Chelsea, Manchester City, Liverpool, Celtic en Lille OSC waarbij de laatste een voorbeeld is van de dynamische grenzen. In een jaar waarin Bijvoorbeeld PSV en Ajax zich kwalificeren voor het hoofdtoernooi pakt de verdeling exact tegenovergesteld uit en zien we de Amsterdammers terug in de ‘Britse’ poule, terwijl Lille OSC de plek in de Duits/Franse poule bevolkt. Missen we echter bijvoorbeeld een Deense deelnemer, dan komen de Amsterdammers weer terug naar hun 'eigen' regio. Mocht een tweede Schotse ploeg, of zelfs een Ierse of Noord-Ierse ploeg ooit de poulefase bereiken dan zal vanzelfsprekend dat team de Britse poule bevolken. Dit mag dan nog nooit gebeurd zijn, door de nieuwe regionale indeling is dit niet langer een onmogelijkheid.
De Conclusie
Nu het via de financiële weg onmogelijk is om de oligarchen te bestrijden, zelfs wanneer regels als Financial Fair Play worden ingevoerd, moet naar nieuwe wegen worden gezocht om de Europese voetbalwereld bijeen te houden. Hoe groter de kloof tussen arm en rijk wordt, des te meer het geheel namelijk uiteenvalt. Een ontwikkeling die haaks staat op wat op sociaal en politiek gebied nagestreefd wordt.
Europeanen hebben per definitie een afkeer tegen het opleggen van handicaps en straffen in professionele sportwedstrijden. Liever zien ‘we' iedereen op nul beginnen onder gelijke omstandigheden, zelfs nu deze oerdemocratie zijn gebreken overduidelijk vertoont. Het invoeren van het Conference-systeem voor de Champions Leaguepoules lijkt daarmee een Utopische droom. Zelfs als het een uitstekend, en misschien zelfs eerlijker, alternatief is voor de huidige opzet.
De grootste criticaster van deze toernooi-opzet zal echter de baas zelf zijn. In dit format valt een significant deel van de commercieel uiterst aantrekkelijke wedstrijden weg. Een ontwikkeling waartegen kapitaalbeluste bonden als de UEFA met hand en tand zullen verzetten. In het Zwitserse hoofdkwartier mag het immers nimmer financiële crisis of credit crunch tijd worden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten